BEYAZ BENEK (ICHTHYO) HASTALIĞI

Akvaryum Balıklarında sıkça görülen hastalıkların başında beyaz benek (ichthyo) hastalığı gelir…

Bilimsel adı “ichthyophthirius multifiliis” olan dış parazit tarzı bakterinin neden olduğu, balıklarda varlığı görsel olarak kolaylıkla tespit edilebilen bir hastalıktır. 

Bu parazit ve sporları aslında 4-30 derece sıcaklık aralığındaki akvaryum suyunda sürekli mevcuttur. Hastalık yapma kapasitesi akvaryum koşullarında kötüye gidişe bağlı olarak artar. Akvaryumda bazı balıkların bu hastalığa yakalanırken, diğerlerinin etkilenmemesi bu sebeptendir. Vücut savunma sistemi sağlam olan balık, hastalıklardan daha az etkilenecektir.

Beyaz Benek (Ichthyo) Hastalığı Neden Olur?

En kısa cevap “Kötü Su Şartları”dır.

Akvaryumun düzenli bakımlarının ihmal edilmesine bağlı olarak; su şartlarındaki bozulma, akvaryumdaki bakteriyel floranın bozulması, nitrat oranının yükselmesi, sıcaklık değerlerindeki hızlı değişiklikler, akvaryumda halihazırda mevcut bulunan bu parazit için hastalık yapma şansını arttırır.

Su şartlarındaki olumsuzluklar, balıkları hızlıca strese sokar. Diğer hastalıklarla ilgili yazılarımızda da bahsedeceğimiz üzere; balıklarımızı strese sokacak çok sayıda neden mevcuttur. Bunların en önemlisi ise; su şartlarının kötü olmasıdır. 

Beyaz Benek Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

• Balık üzerinde çeşitli bölgelerde gözlenen beyaz noktacıklar

• Balık derisinin matlaşması ve hastalığın ileri aşamalarında deri üzerinde yarı saydam bir tabakanın oluşması
• Balığın sürekli sürtünerek kaşınma isteği
• Bir köşede gizlenip finlerini kapatma
• Dengesiz ve yalpalayarak yüzme
• Yeme ilgisizlik

Beyaz Benek Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Tüm hastalıklar için geçerli olmak üzere, mümkünse bir “karantina tankınız” mutlaka olsun. Asla ana akvaryum tankınızda hastalık tedavi etmeye çalışmayın. Sağlıklı canlıların florasını bozma, azot döngüsünü sağlayan meşhur yararlı bakterilerin kaybına neden olma ve su şartlarını bozma ihtimaliniz çok yüksek olacaktır.

Gelelim Beyaz Benek Hastalığının tedavisine;

Bakteri, balığın derisinde mukozanın altına yerleşerek burada ürer. 1-2 gün içinde gözle görülebilen bir benek halini alır. Bu aşamada kullanılacak ilaçlar bakteriye etki etmeyecektir. 3-4 günlük bir sürenin ardından, benek balık vücudunu terkedecek ve suya salınıp beslenip üreyebileceği yeni bir yüzey arayacaktır. İşte ilaçlar bu aşamada devereye girer. 

İlk etapta, beyaz benek kitlesinin gelişimini tamamlama süresi olan mukoza altındaki 3-4 günlük süreyi kısaltmak için su sıcaklığını kademeli olarak 4 derece kadar arrtıracağız. Ama bunu yavaşça yapmalıyız ki; balığın savunma sitemini daha fazla hırpalamayalım. 

1- Metilen Mavisi

Genelde ilk akla gelen tedavi Metilen Mavisi” olarak adlandırılan çözeltidir. Akvaryumculardan veya petshoplardan kolaylıkla temin edebilirsiniz. Karantina tankınızın hacmine göre, tarif edildiği şekilde kullanın. Bu arada dinlendirilmiş ve karantina tankınızdaki su ile aynı sıcaklıktaki suya aynı oranda metilen mavisi ekleyerek günlük %20-25 civarı su değişimleri yapın. Su değişimleri sayesinde suda serbest olan bakteri ve sporlarını mümkün olduğunca uzaklaştırmış olacağız. Basit bir sünger (pipo) filtre ve hava motoru ile suyu havalandırmayı ihmal etmeyin. Yine su sıcaklığını sabit tutmak ve gerekirse yükseltmek için karantina tankımızda da bir ısıtıcı olmak zorunda. 

2- Kaya Tuzu

Beyaz Benek Hastalığı’nın bir diğer tedavi yöntemi de “İyotsuz Tuz” veya “Kaya Tuzu” ile yapılan tedavidir.

Karantina akvaryumunun hacmini biliyoruz. Her 10 litre su için 1 Tatlı kaşığı kaya tuzunu veya iyotsuz tuzu çözelti halinde pipo filtre su çıkışı yakınlarından akvaryum suyuna ilave edelim. Günlük su değişimlerinde de, değişim yaptığımız miktar için aynı oranda karıştırılmış su kullanalım. 

NOT: Tuz tedavisine başlamadan önce, balık ya da balıklarınızın tuza karşı toleranslarını mutlaka araştırın. 

3- Diğer İlaçlarla Yapılacak Tedaviler

Bu başlıkta, bazı firmaların Beyaz Benek Hastalığı’na karşı ürettiği ilaçları sıralayacağız. Listedeki ilaçları kullanım talimatlarına göre yine mutlaka karantina tankınızda uygulamanızı öneriyoruz.

•  Sera Costapur  

• JBL Punktol Plus  

Bu tanınan markaların haricinde de bir çok firmanın benzer içerikli pek çok preparatını tedarik etmeniz mümkün. 

4- Tedavi sonrası

Tedavi minimum 1 hafta kadar sürecek şekilde planlanmalıdır. 

Uygulanan tedavi sonrasında balıklarda olumlu bir gelişme gözlemliyorsanız, artık su değişimlerini ilaç/tuz katkısız yapmaya başlayarak karantina akvaryumunun suyunun normal düzenine geçmesini sağlamalısınız. Yine dinlendirilmiş su kullanılarak yapılan ilaç/tuz katkısız günlük %20-25’lik su değişimleri sonunda 3-4 günde balıklarınız normal bir akvaryum suyuna yakın değerlere dönecektir. 

Balıklarınızı karantina tankından ana tanka aktarırken yine aynı “balık ekleme” kurallarına uymayı unutmayın.

Beyaz Benek (ichthyo) Hastalığı çok sık görülen bir hastalıktır. Su şartlarının sağlıklı olmasına, çeşitli etkenlerin (ışık, gürültü, titreşim vb) balıklarınızı strese sokmamasına dikkat ederek bu hastalığın ortaya çıkma ihtimalini azaltabilirsiniz.