KARİDES AKVARYUMLARI

Karides akvaryumlarının kurulumu aslında normal balık akvaryumu kurulumundan çok daha basittir ya da aynıdır denilebilir. Sadece bazı noktalarda dikkatli malzeme seçmek ve uygun ekipmanlarla donatmak gerekir.

Karides akvaryumlarının üç ana bileşeni vardır. Bunlar;

1. Taban
2. Filtre
3. Dekoratif malzemeler (ışık,kaya,kök,bitki vb.)

Taban / Zemin

Karideslerimizin hayatının yüzde doksanının tabanda geçtiğini düşünürsek karides akvaryumu kurulumunda en önemli bileşen hiç şüphesiz kumdur. Diğer tüm bileşenler bir şekilde göz ardı edilebilse bile taban; karideslerimiz için vazgeçilmezdir ve iyi seçim yapılmalıdır!

Karides akvaryumlarında taban malzemesi seçimi yani kum seçimi en basit tasvirle; salınım yapmayan ve bakteri yatağı olarak kullanılabilecek her türlü kumdur.

Çok özel bakım şartları gerektirmeyen karidesler (CRS, Sulawesi shrimp vs.) haricinde hemen bütün karidesler için tek tipte kum kullanmak mümkündür. Bunun için ilk dikkat edilmesi gereken konu suya herhangi bir salınım yapmıyor olmasıdır. Bunu test etmenin en kolay yolu tuz ruhu (hidroklorik asit) ile bir miktar kumu karıştırmak ve herhangi bir köpürme olup olmadığına bakmaktır. Eğer köpürme yok ise temel olarak kullanmak istediğiniz kum salınım yapmıyor demektir.

Genel olarak koyu renkli kum tercih etmeniz karideslerinizin renklerini daha cömert sergilemelerini sağlar ve stres olmalarını engeller. Tabi renk konusu hobicinin tercihi ile değişebilir.

Kumun boyutu ve yapısal özelliklerine göre seçmekte de tabi ki fayda var. Kullandığınız kum, atılan yemleri ve atık bazı organik maddeleri arasına kolayca almayacak boyutta olmalı ve yararlı bakterilerin yaşamasına olanak sağlayacak şekilde gözenekli olmalıdır. Gözenekli yapıya sahip olmayan kumlarda bakteri yatağı olur fakat gözenekli olanlar kadar efektif olmazlar. Bu kumlara örnek vermek gerekirse ince lav kırığı yada pişmiş kilden yapılan kumlar en güzel alternatiflerdir. Kuartz kumlarda, ince seçildiği takdirde (bu tabi ki toz olanlar değildir) yeterli bakteri yatağı sunarlar.

Son olarak; özellikle bazı tür özel karidesler için kullanılan ve içeriğinde gübrede bulunan bitki topraklarını çok spesifik bir yetiştirme yapmayacaksanız ilk etapta göz ardı etmelisiniz. Bu tip kumlar kullanıma başlamadan önce hobici tarafından bazı işlemlerden geçirilmeli ve diğer basit tek bileşenli kumlardan daha uzun süre olgunlaşması beklenmelidir. Kullanmaya başladıktan sonrada karıştırılmaması gerekir! Bu kumları, özel karidesleri incelerken daha detaylı irdeleriz. Burada bahsettiklerim bakteri yatağı olarak kullanılan ve gübre içermeyen bitki toprakları için geçerli değildir!

Filtre

Karides akvaryumlarında kullanılabilecek filtreler aslında balık akvaryumlarında kullanılanlardan farklı değildir, ama bazıları özellikle tercih edilir ve bazılarına da çeşitli modifikasyonlar yapmak gerekir.
En çok tercih edilen ve maliyet ucuzluğunun yanında efektifliği de en çok olan filtreler; hava ile çalışan filtrelerdir. Bunlar da ilk aklımıza gelenler de üretim filtreleri ve pipo filtrelerdir. Bu filtrelerin en büyük avantajı; karideslerimizin de çok hoşuna giden, süngerin içinde ve üzerinde yaşayan bakterileri barındırmasıdır.

Bu özellikle yavru karideslerimiz için devamlı bir yem kaynağıdır. Ayrıca karideslerimizin hoşuna gitmediği fazla akıntıyı da yapmazlar. Pipo ile üretim filtresi arasındaki farkı da belirtmeliyiz ki; üretim filtrelerinin biyolojik döngüsünün oturması pipoya göre çok daha uzun sürer. Bunu göz önüne alarak kullandığınız filtreye göre zaman vermelisiniz.

Hava ile çalışan ve karides akvaryumlarında sıkça kullanılan diğer bir filtrede taban filtresidir. Çok efektif ve kapladığı taban kadar biyolojik arıtma sağlayan çok kullanışlı filtrelerdir. Özellikle uygun kum ile kullanıldıklarında diğer tüm filtrelere göre çok daha avantajlıdır. Unutmayın! kullanacağınız kumun yüksekliği (en az 5 cm) ve özellikleri taban filtresinin işlevselliğinin en büyük belirleyicisidir. Taban filtresinde dikkat edilecek bir diğer noktada; tabanı tamamen kaplamaması gerektiğidir. Bu; tabanda filtre olmayan bölgede yararlı olan diğer bakterilere yaşam alanı sağlamak açısından önemlidir.

Karides akvaryumlarında, dış filtre ve şelale filtreler sağladıkları büyük biyolojik ve mekanik filtreleme alanları ile mutlak ki avantajlıdır, fakat karideslerin bu filtrelere çekilmemesini sağlamak için bir sünger, kadın çorabı, file yada özel yapılmış elek tipindeki ızgaralarla emiş borusu güvence altına alınmalıdır. Bu tarz bir önlem alınırsa emiş borusundaki bu set malzemenin filtrenizden daha çabuk tıkanacağını unutmayın ve sık sık temizleyin. Tankın ebadına göre büyük seçilen bu filtreler istenmeyen akıntıya sebep olabilir.

Son olarak karideslere yem olarak kullanabildiğimiz bakteri ve biyofilmi bu tip filtreler maalesef kullanılabilir formda tankımıza sunamazlar. Aşırı yoğun yada kirli tanklarımızda da acil durumlar ve destek anlamında bulunmaz yardımcılarımız olabilirler!

Dekoratif Malzemeler

Dekoratif malzemelerin içinde ışık hariç, diğerlerinin salınım yapmaması bir ilke olmalıdır.
Işık: Karides akvaryumlarında en çok kullanılan ve enerji tasarrufu ile birlikte ilk kurulum maliyetinin ucuzluğu bakımından da florasanlar ilk tercihimizdir. Hobicinin özellikle bir tercihi yoksa 6500K değerindeki daylight florasanlar ya da kompak florasanlar en iyi seçim olacaktır.

Hem karideslerinizi strese sokmaz hem de tankta kullanacağınız bitkileriniz için idealdir. 10.000K florasanlar da güzel bir efekt verir ve elinizdeki karideslerin özel bir ihtiyacı yoksa rahatlıkla kullanılabilir. Bunların haricinde ışık tonu çok aşırı farklı olmayan her türlü lamba kullanılabilir. Sadece tek renk (kırmızı, mavi, yeşil vb.) ışıkları kullanmayın. Bu tek renk ışıklar doğal ortamı taklitte yardımcı olmadığı gibi karideslerinizi strese sokacaktır.

Bitkiler: Karides akvaryumlarının vazgeçilmezi olan mosslar, özel gereksinimi olmayan her türü rahatlıkla bakılabilir. Unutmayın ki istemediğimiz tek şey tanka karideslerin sevmediği gübreleri vermemektir. Özellikle gübrelerdeki bakır son derece ölümcül sonuçlar verebilir. Bunun yanında olmasını istemediğimiz nitrit, nitrat, amonyak vb. gübreler sayesinde tanklarımıza girecektir. Karides akvaryumlarında bitki; hem karideslerimize sunduğu mikro organizmalar açısından önemli hem de suda istenmeyen elementleri tüketmeleri bakımından işlevseldir. Çok özel bakım isteyen türleri beslemek; ya karidesleriniz yada bitkilerinize haksızlık olacaktır. Biz moss haricinde büyük yapraklı ve bakımı kolay bitkileri tavsiye ediyoruz.

Kaya ve kökler: Karides akvaryumlarında kökler için değil ama kaya, çakıl ve kabuklar için yine salınım yapmaması gerektiğini söylemeliyiz. Kabuk zaten ne olursa olsun salınım yapacağı bilinci ile hiç kullanılmamalıdır.( özel bazı türler hariç!) Köklere gelirsek; akvaryum sektöründe bilinen her türlü ağaç kökü ve dalı kullanılabilir. Kökler için yapılacak tek uyarı; suyun ph ve kh değerlerinin takip edilmesi gerektiğidir. Her ne kadar yavaş salınım yapsalar da ph ve kh üzerinde etkileri vardır ve tolere edemeyecek türde karidesleriniz varsa zarar verebilirler.