AKVARYUMDA SU DEĞİŞİMLERİ ve ÖNEMİ

Bir akvaryumun sürekli ve sağlıklı bir şekilde aynı uygun ortamı sağlaması oldukça zordur. Bu sürekliliği sağlamanın en önemli parçalarından bir tanesi de düzenli su değişimleridir.

Daha önceki yazılarımızda da açıklamaya çalıştığımız üzere; akvaryumlar kapalı sistemlerdir ve kapalı bir sistemin sorunsuz işlemesi için mükemmel bir denge ortamı sağlanması şarttır. Bu yazımızın konusu olan ve çok dikkatli ve hassas bir şekilde takip edilmesi gereken bir süreç de düzenli su değişimleridir.

Özellikle Singapur, Tayland gibi ülkelerde akvaryum balığı üreticilerinin yavru tanklarında günlük %80 oranında su değiştirdiklerini bilmekte fayda var. Yavruların gelişimin hızlandıran bu uygulamada, bahsedilen ülkelerdeki yeni suyun, zaten balıkların doğal yaşam alanı olan nehirlerden kolaylıkla sağlamaları nedeniyle sorun yaşamadıklarını unutmayalım. Ne yazık ki, çoğumuz bu konfora sahip olamayacağız.

Bu nedenle haftalık 1 veya 2 kere %25-30’luk değişimler, yemlemeye dikkat etmek şartıyla yeterli olacaktır.

Akvaryumlarda Haftalık Bakım başlıklı yazımızda su değişim periyotları hakkında kısa bilgiler vermiştik.

Ancak akvaryumlarda planlanacak su değişimleri, birden fazla faktöre bağlıdır ve haftada bir kere ile sınırlandırılma zorunluluğu yoktur.

Su Değişim periyotlarını belirlerken;

• Akvaryum hacmi,
• Tank içindeki canlı sayısı,
• Bitkilerin varlığı,
• Balıkların türleri ve doğal ortamlarındaki ihtiyaçları,
• Mevcut suyun kimyasal değerleri gibi kriterleri göz önünde bulundurmak gerekir.

Akvaryumda Su Değişimleri Neden Önemli?

Herhangi bir su değişimine ihtiyaç duymadan, kendi doğal döngüsünü sağlayan akvaryumlar elbette mevcut. Ancak bu tür bir habitatı sağlamak nispeten küçük hacimlerde ve deneysel olarak yapılabilir. Evlerimizde veya iş yerlerimizdeki akvaryumlarda düzenli su değişimleri çok büyük bir oranda zorunludur.

Öncelikle, balıkların ürettiği artıklar, kullanılan yemler, ölmüş bitkiler ve canlılar, akvaryuma yapılan eklemeler ve değişiklikler, bir şekilde olması gereken azot döngüsünü bozacak ve ister istemez akvaryum suyundaki nitrat oranı artacaktır. Nitrat, azot döngüsü içinde en az zararlı bileşik olsa da, belli bir seviyenin altında tutulması şarttır. Önlem alınmadığı ve akvaryum ortamından uzaklaştırılmadığı sürece artışa devam edecek ve oldukça kısa bir süre içinde balıklarda ve diğer canlılarda olumsuz etkilerini (yeme ilgilerini kaybetme, durgunluk, tepkisizlik, dekorasyona sürtünerek kaşınmaya çalışma vb. gibi) göstermeye başlayacaktır.

Mevcut nitratın bir kısmı (eğer varsa) akvaryum bitkileri tarafından gübre olarak kullanılır. Ama bu miktar çoğunlukla yeterli olmaz.

Akvaryum hacmine ve canlı yoğunluğuna bağlı olarak haftada en az bir (tercihen iki) kere ve düzenli olarak su değişimleri yapılmalı ve nitrat oranı kontrol altında tutulmalıdır.

Su Değişimi İçin Gerekli Malzemeler

Düzenli su değişimlerinizde kullanacağınız, başka amaçlara hizmet etmemiş ve etmeyecek bir set oluşturmanızda fayda var. Bunların arasında;

• Temiz ve deterjan ile muhatap olmamış bir kova
• Akvaryumculardan kolaylıkla temin edebileceğiniz bir sifon hortumu veya temiz sıradan bir hortum (Şekil:1)
• En az bir gün dinlenmiş yeterli miktarda taze su
• (Varsa) Cam temizleyici (Şekil:2)
• (Varsa) Kimyasal ölçüm kitleri bu işlem için yeterli olacaktır.

Su Değişimi Yaparken Dikkat..!

Su değişimleri sırasında şu kurallara uymaya gayret edin:

• Değişim yapılacak su miktarı, akvaryum hacminin %25-30’u kadar olmalıdır. Daha az ve daha sık değişim yapabilirsiniz ancak, haftalık miktar bu oranın üzerine çıkmasın. aksi takdirde, yeni tank veya ozmotik şok olarak bilinen sendrom ortaya çıkabilir.
• Eski ve yeni suların pH, gH, kH gibi kimyasal değerlerinin birbirlerine yakın olmasına dikkat edin. Kısacası, değişimlerde aynı kaynaktan gelen suların kullanılmasına özen gösterin. Özellikle pH değerindeki farklılıklar canlılarınıza çok ciddi zararlar verebilir.
• Suyu sifonla çekerken, dip taraftan su almaya gayret edin. Nitrat yoğunluk olarak sudan ağır olduğu için, dipte toplanma eğilimine sahiptir. Ayrıca dip çekimi, ayrı bir nitrat kaynağı olan kaba pisliklerin de ortamdan temizlenmesine yardımcı olacaktır.
• Eklenen suyun sıcaklığının tanktakine eşit veya çok yakın olması gerekir.
• Eğer kaynağı belli olmayan veya şebeke suyu kullanıyorsanız, uygun hacimdeki taze suyu en az 24 saat dinlendirdikten sonra tanka ilave edin. Bu bekleme süresince basit bir hava motoru ve hava taşı ile havalandırma sağlarsanız, suda bulunması muhtemel klor maddesinin de uzaklaşmasını kolaylaştırmış olursunuz.
• Yeni satın alınan balıkların tanka eklenmesi öncesinde poşetlerindeki veya kaplarındaki suyun ana tankınıza karışmaması için bir kova içinde, yeni balıkları akvaryum suyuna adapte etme işlemini uygulayın.

Akvaryumda su değişimleri, zorlu ama gerekli bir süreçtir. Ne kadar düzenli ve uygun su değişimi yaparsanız, tankın ve canlıların gelişimleri de bir o kadar sağlıklı olacaktır.