ACI SU AKVARYUMLARI

Acı su terimi, tuzluluk oranı tatlı su akvaryumlarına göre daha yüksek olan su anlamına gelmektedir. Bu tür sularda yaşayan balıklar ise, tatlı su nehirlerinin denize döküldüğü bölgelerde bulunurlar. Kısacası, yaşam alanları ne tatlı su olarak adlandırılabilir, ne de deniz suyu tanımına uyar.

Bir acı su sistemi için uygun balıklar, doğal olarak acı su ortamında akvaryumlara taşınan türlerdir. Bazen akvaryum meraklıları alışıldık tatlı su karma akvaryumlarına acı su balıkları eklemek isterler.

Cichlidler, canlı doğuranlar ve killyfishler, eğer yumuşak ve asidik sulardan gelmiyor ise genellikle az miktarda tuza oldukça iyi tolerans gösterirler. pH ve sertlik uygun olduktan sonra, bu tür balıklar 1.005 yoğunluğa (tuzluluğa) kadar, hafif acı su türleri ile birlikte akvaryumda tutulabilir. Daha fazla tuz eklenmemelidir. Bu tarz balıklara örnek olarak acara (Aequidens) ve Pachypanchax playfordi gibi killyfishler, moly ve yılanbalıklarıyla birlikte beslenebilir.

Diğer taraftan, tuza hiç dayanamayan bazı balık türleri de vardır. Bunlar arasında, tetralar, barbuslar, botialar, zebralar, rasboralar, corydoraslar, hypostomus gibi loricariidae familyası üyeleri sayılabilir.

Acı Su Akvaryumu Kurulumu

Yapay Tuzlusu ve Tuzluluğun Ölçülmesi

Deniz suyu sodyum klorürden çok fazlasını içerir. Kalsiyum karbonat ve bikarbonat, çeşitli metal tuzları, az miktarlarda fosfatlar, sülfatlar ve nitratlar, vs. Bu nedenle yemeklik tuz kullanımı doğru değildir. Doğru olan akvaryum kullanımı için hazırlanan tuzların kullanımıdır.

Tuzluluk, suda ne kadar tuz çözünmüş olduğunu gösteren bir ölçüdür. Ölçümü güç olduğu için birçok akvaryum meraklısı suyun tuzluluğunu yoğunluk cinsinden ölçer ve kullanır. Saf suyun yoğunluğu 1,000 kg/lt (gr/cm3 ya da ton/m3) dir. Tuzlusu içinde çözülmüş tuz içerdiği için daha yoğundur. Tipik bir deniz suyu 1,025 yoğunluğundadır. Bu 1 litresi 1,025 kilogramdır anlamına gelir.

Suyun yoğunluğunu ölçmek için higrometreye ihtiyaç vardır. Akvaryumlarda kullanılmak amacıyla üretilmiş birçok higrometre 20-25 derece sıcaklıkta kullanmak için kalibre edilmiştir. En yaygın tür gösterge şeklinde bir ibresi olan tiptir. Bunlar küçük plastik aletlerdir. İçine yoğunluğu ölçülecek su konulur gösterge ibresinin üzerindeki hava kabarcıkları kurtarılır. İbrenin gösterdiği değer okunur. Daha ucuz olabilecek diğer bir tip yüzen tiptir. Bunlar cam tüpten yapılan ve alt tarafında ağırlık bilyeleri olan termometrelere benzerler. Test edilecek suyun yüzeyine bırakılır, hareketsiz hale gelmesi beklenir ve battığı noktadaki yoğunluk değeri okunur.

Suyun yoğunluğu bakılacak balık türüne göre belirlenmelidir. Tatlısu ucundan gelen Rainbow ve Kribensis gibi balıklar, birçok tatlı su bitki türü gibi 1,005 yada daha az bir yoğunluktan hoşlanırlar. Daha çok deniz ortamında bulunan köpek suratlı puffer ve yarasa balıkları 1,010 üzeri bir yoğunluğu severler. Gene de birçok acı su balığı 1.000’dan 1.025’e kadar olan bölgenin tamamında çok mutlu olmasalar da kayda değer bir periyod için tolerans gösterirler. Bu balıklar: velifera, black moly, uykucu goby, mono, scat, archer gibi balıklardır.

Eğer hazırlanılan suyun yoğunluğunu ölçmek için bir ölçüm aleti yoksa, tuzun prospektüsüne göre hazırlanacak karışım ile oynayarak bu sağlanabilir. Tam deniz suyu yapmak için kullanılacak tuz miktarı 10 misli fazla tatlı su içinde eritilirse 1,002-1,003 civarında yoğunluk elde edilecektir. Eğer tam oranın yarısı kullanılırsa yoğunluk 1,012 civarı olacaktır.

Litre başına bir çay kaşığı tuz gibi ölçekler genellikle kullanılmamalıdır. Tuz paketi açılınca havadan nemi kapan tuz genleşecektir. Böylece hacimsel ölçek yanılmaya yol açacaktır. Bu nedenle bu tür ölçeklere bu yazılarda yer verilmeyecektir. Genel bir not olarak bir litre deniz suyunda 35 gram deniz tuzu bulunur.

Tuzlu su mutlaka ayrı bir kapta hazırlanmalıdır. Asla ve asla akvaryuma doğrudan dökülmemelidir. Bütün tuzlar aynı hızda ve oranda çözülmez. Çözülmeden kalan tuz ise balığa zarar verir. Tuzlu suyu karıştırmak için en iyi yol hava taşı ile havalandırarak ve sirkülasyon sağlamak yoludur. Eğer su dinlenmiş su ise en az 20 dakika gibi bir süre bu şekilde havalandırılarak tuz eritilmelidir. Eritme kabının dibinde çökelti kalmamalıdır.

Tuzlu su oldukça koroziftir yani metallerin çok hızlı paslanmasına neden olur. Bu nedenle kullanılan malzemelerin metal olmamasına özen gösterilmelidir.

Uygun Sıcaklık, Sertlik, pH

Aksi belirtilmedikçe tropikal balıklar 20-25 C sıcaklıkta tutulmalıdır. Birkaç tür, özellikle mangrove sistemlerinin balıkları 25-30 C sıcaklıklara minnettar olurlar. Ilıman ortam balıkları oda sıcaklığına adapte olabilseler de, bazıları 15 C üzerinde sıcaklıklarda olumsuz etkilenirler ve haliyle bir soğutma sistemi gerekir. Ilıman bölgelerin balıklarını iç ortamlarda bulunan akvaryumlara alıştırmak kolay sayılır. Özellikle balıklar yaz mevsiminde yakalanmalı ve adaptasyon süreci başlatılmalıdır. Kışın sıcaklık farkı çok yüksek olabilir.

Çoğu acı su balığı kararınca yani orta düzeyde sert, nötr ile alkali arası su koşullarında mutlu olur. Deniz tuzları kalsiyum karbonat ve kalsiyum bikarbonat içerir ve bu mineraller suyu yeterince tamponlanarak acı su sistemlerinde sertlik ve pH kaynaklı problemlerinin nadir ortaya çıkmasını sağlar. Bazı balıklar biraz daha fazla zahmet gerektirebilir. Örneğin monodactilus sert alkalin su ister ki özellikle eğer tuzluluk oranı düşükse bu çok önemlidir.

Suyu tamponlanmanın güzel bir çaresi de filtrede kalkerli malzemelere yer vermektir. Zeminde mercan kırığı kullanılmış ise taban filtresi kullanarak bu işlev yerine getirilebilir. Klasik sistemde kullanılan taban filtresi zamanla dolabilir ve tıkanabilir. Tıkanıklığı mümkün olduğu kadar geciktirmek için taban filtresini tersten çalıştırmak yani tabandan su emen boruyu emiş borusu değil suyu tabana pompalama borusu olarak kullanmak faydalı olabilir. Bu borunun ucuna yerleştirilecek ve tabana suyu basan power headin emiş ağzına sünger benzeri bir sistem iliştirilerek ön mekanik filtrasyon yapılması işe çok yarayacaktır. Malawi ve Tanganyka sistemleri için üretilen “Calcium Plus” gibi tuzların kullanılması da mümkündür. Sisteme sertlik veren taban ve filtre katmanlar eskidikçe ve algle ve bakterilerle kaplandıkça verimleri düşer.

Deniz kabukları ve mercanlar da tamponlayıcı görev yaparlar. Fakat bunları satın alıp kullanmadan önce ciddi olarak düşünülmesi gereklidir. Özellikle mercanlar konusunda kaynaklar sınırlıdır ve bunların ticaretinin yapılması ekolojik olarak kusur işlemektir. Bununla birlikte sahillerden midye kabuğu toplamanın çevresel olarak olumsuz bir etkisi yoktur. Hatta yenilen midyelerin kabukları bile bu amaçla filtre katmanı olarak ya da akvaryuma dönüş ucunda bir “top filtre haznesinde kullanılabilir. Elbette kullanmadan önce ayıklanmalı, kaynatılmalı, ağartılmalı (sodyum hipokloritle – çamaşır suyu da denilebilir) ve çok iyi durulanmalıdır. Bazı salyangoz kabukları acı su sistemlerinde gobylerin yuvası görevini de görür.