BÜYÜK KEDİLER

Büyük kediler, kedigiller familyasında bulunan bir grup kedi türüdür. Bu kedilerin bilimsel adı Pantherinae’dır. Kedigiller familyasındaki diğer kedilerden en büyük farkları cüsselerinin diğer kedilerden çok daha fazla olmasıdır. Büyük kediler arasında aslan, kaplan, jaguar, puma, leopar ve çita bulunuyor. Boyutları küçük kedilere göre çok daha büyük olsa da bu büyük kediler de davranış biçimi olarak küçük kedilere benziyor.

Büyük kedilerin çene yapısı, küçük kedilere göre biraz daha farklı. Bu nedenle de büyük kedilerin çoğu kükreyebiliyor. Bu kedi türleri, dünyanın dört bir yanında yaşıyorlar. Ancak doğal ortamların tahribi nedeniyle yaşam alanları git gide azalıyor. Bu nedenle de nesilleri tükenme tehlikesi altında. Ayrıca, egzotik hayvan avcılığı yapanlar nedeniyle de bu hayvanların nesli tükeniyor.

İŞTE EN BÜYÜK KEDİLER

ASLAN

Aslanlar, Panthera cinsine ait en büyük ikinci kedi türüdür. Omuz yüksekliği yaklaşık 1,2 metreye ulaşabilir ve ağırlıkları 310 kilograma kadar çıkabilir. Erkek aslanlar, dişilerinden farklı olarak büyük bir yeleye sahiptir ve bu sayede kolayca ayırt edilebilirler. Aslanların kükremesi de oldukça meşhurdur. Kükremeleri yaklaşık 8 kilometre öteden duyulabilir. Bu devasa yırtıcılar, sosyal bir türdür ve genellikle sürüler halinde yaşarlar. Bir aslan sürüsü, birkaç yetişkin erkek, eşleri ve yavrularından oluşur. Dişi aslanlar genellikle birlikte avlanır ve genellikle büyük otçul hayvanları hedef alırlar.

Aslanlar bir oturuşta 45 kilograma kadar et yiyebilirler. Bazen insanları avladığına dair haberler duyulsa da tipik olarak bunu yapmaya eğilimli değillerdir. Erkek aslanlar, ömür boyu rakip erkeklerle savaştıklarından dolayı birçok yara alır ve bu yaralar ömürlerini kısaltır. Vahşi doğada ortalama olarak 15-16 yıl yaşarlar, ancak esaret altında bu süre 25 yılı aşabilir. Aslanlar, diğer kedi türlerine kıyasla daha sosyal canlılardır. Genellikle gündüzleri uyuyarak geçirirler ve gece aktif hale gelirler ve avlanmayı da genellikle gece yaparlar. Aslanlar, halk arasında ormanların kralı olarak bilinse de aslında ormanlarda yaşamazlar.

Afrika’nın otlakları ve savanlarında bulunurlar. Diğer kıtalarda yaşam alanları yoktur. Aslanlar, güçlü ve asil bir hayvan oldukları için heykellerde ve resimlerde sık sık kullanılır. Yüzyıllardır, aslanlar gücün sembolü haline gelmiştir.

KAPLAN

Kaplanlar, Panthera cinsindeki en büyük kedi türüdür. Omuz yükseklikleri 1,2 metreye kadar ulaşabilir. Ağırlıkları ise 400 kilograma kadar çıkabilir. Turuncu-kahverengi renkteki tüylerin üzerinde koyu dikey çizgiler bulunur. Genellikle geyik ve yaban domuzu gibi toynaklı hayvanları avlayan bir süper avcıdır. Kaplanlar, aslanların aksine gruplar halinde yaşamazlar. Yalnız yaşayan bu yırtıcılar, yavrularına bireysel olarak bakarlar. Yavru kaplanlar, yaklaşık iki yıl boyunca anneleriyle birlikte kalırlar.

Kaplanlar, çoğunlukla Asya’nın tropikal ormanları, çalılık bölgeleri ve dağlık araziler gibi çeşitli yaşam alanlarında bulunurlar. Kaplanlar, genellikle su kaynaklarına yakın bölgelerde yaşarlar ve su içmek için sık sık nehirler, göller veya bataklıklara giderler. Doğal yaşam ortamlarında genellikle 10-15 yıl yaşarlar. İnsanlar tarafından bakılan kaplanlar ise düzgün beslenme ve veteriner kontrolü sayesinde 20-25 yıl kadar yaşayabilirler.

JAGUAR

Jaguarlar, kaplandan ve aslandan sonra gelen en büyük kedi türüdür. Omuzları yerden 90 santimetre yükseğe kadar ulaşabilir. Ağırlıkları da 160 kilograma kadar ulaşabilir. Genellikle yalnız yaşayan jaguarlar, oldukça güçlü bir yapıya sahiptir. Timsah ve kaplumbağa gibi sert kabuklu hayvanları avlama yeteneklerine sahip güçlü bir çeneye sahiptirler. Diğer kedilere kıyasla, jaguarlar çok iyi bir yüzücüdür. Jaguarlar genellikle ormanlık alan, açık arazi ve su kenarlarında yaşarlar.

Orta Amerika’dan Güney Amerika’ya kadar geniş bir yaşam alanına sahiptirler. Jaguarlar, ABD, Arjantin, Brezilya, Kolombiya, Kosta Rika, Meksika, Panama ve Venezuela gibi ülkelerde bulunurlar. Genellikle, Güney Amerika’daki yağmur ormanlarında yaşarlar. Şu anda dünyada yaklaşık 170 bin jaguarın var olduğu tahmin ediliyor.

LEOPAR

Leoparlar, halk arasında pars olarak da biliniyor. Leoparlar, bu gruptaki dördüncü büyük kedi türüdür. Omuz yükseklikleri 90 santimetreye kadar çıkabilen leoparların ağırlıkları 95 kilograma kadar çıkabiliyor. Diğer büyük kedilere kıyasla, leoparların bacakları daha kısa oluyor.

Leoparlar, büyük kediler arasındaki en iyi tırmanıcıdır. Kuyrukları da diğer kedilere nazaran daha uzundur. Genellikle parlak sarımsı kahverengi derileri üzerinde siyah benekler bulunur. Ancak, tamamen siyah leoparlar da mevcuttur. Leoparlar, Batı, Orta, Güney ve Doğu Afrika ile Güney Doğu Asya’da yaşarlar.

PUMA

Pumalar, ülkemizde genellikle dağ aslanı olarak da biliniyor. Pumaların omuz yükseklikleri 80 santimetreye kadar ulaşabilir. Ayrıca ağırlıkları da 100 kilograma kadar çıkabilir. Bu vahşi hayvanlar, genellikle alacakaranlık, gece ve şafakta aktif oluyorlar. Çoğunlukla gece avlanan pumaların temel besin kaynakları genellikle geyiklerdir.

Genelde büyük otçul hayvanları avlayan pumaların, bazen farklı hayvanları da avladıkları görülüyor. Pumalar, yırtıcılıklarına ve büyüklüklerine rağmen oldukça çekingen hayvanlardır. İnsanlardan uzak durmaya çalışırlar. Pumalar, Kuzey ve Güney Amerika kıtalarının neredeyse her bölgesinde bulunuyor.

ÇİTA

Çita, büyük kediler arasında en hızlı olan kedi türüdür. Çitaların omuz yükseklikleri 1 metreye kadar çıkabilir. Ağırlıkları da 70 kilograma kadar ulaşabilir. Diğer büyük kediler kükreyebilirken, çitalar çene yapılarından dolayı kükreyemiyorlar. Çitalar, diğer kedilere kıyasla daha küçük görünse de bacakları daha uzundur ve bu sayede daha hızlı koşabilirler. Çitalar, saatte 130 km hıza ulaşabilirler. 100 km hıza yaklaşık 3,1 saniyede ulaşabilen çitalar genellikle avlarını 30 saniyeden daha kısa bir sürede yakalarlar. Çitalar genellikle ceylan ve impala gibi hayvanları avlarlar. Bu hayvanlar da oldukça hızlı olduğu için, avlanma girişimlerinin yalnızca yarısı başarılı oluyor.

Çitalar, sürü halinde yaşayan canlılar değillerdir ve yalnız avlanırlar. Dişi çitalar ile erkek çitalar sadece çiftleşme döneminde bir araya gelirler. Yeni doğan çita yavrularının ortalama %90’ı hayatta kalamıyor. Genellikle, yavru çitalar sırtlanların ve kartalların saldırısı sonucunda ölüyorlar. Yavrular 13 – 20 ay annelerinin yanında kaldıktan sonra annelerinden ayrılıyorlar ve kendi yaşamlarına devam ediyorlar.  Çitaların ortalama ömrü de 20 sene civarındadır. Çitalar, Afrika kıtasının belirli bölgelerinde ve İran’ın Horasan bölgesinde yaşarlar. Şu anda, tahminlere göre 10 binden az çita kaldığı düşünülüyor.