CARETTA CARETTA

Tarihte bilinen en eski Caretta Caretta (Tartaruga marina comune) fosili 150 milyon yıl önce ,dinozorlar döneminde bulunmuştur. Bu kadar yıl öncesinde yaşamış olan bu şirin varlıkların, bugün nesillerinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldıklarını biliyor muydunuz? Çıralı’da 2021 de 124 yuvada 9.000 civarında yumurta belirlenmiş olsa da, bunların sadece 3.024 ü canlı olarak denize ulaşabilmiştir.

Caretta Caretta’ların Üremesi

Caretta Carettaların yaklaşık yumurtlama dönemi 55-60 gün arasındadır. Bu dönem Mayıs-Temmuz ayları arasında gerçekleşmektedir. Yavrular Temmuz ayında yumurtadan çıkmaya başlıyor ve Eylül ayına kadar sürüyor.

Anne caretta carettalar ,gece kumsallara yumurtalarını ,burunları yardımıyla bir çukur açıp 100 civarındaki yumurtalarını çukura bırakıp, arka ayakları ve tırnaklarıyla yumurtaların üzerini kapatır ve 60 gün sonra minik carettalar çıkmaya başlar.

Yavrular yumurta kabuklarını kırdıktan sonra, KARAPAKS’larının düzelmesi için, yuva içinde yaklaşık 26 saate ihtiyaçları vardır ve 60 günü dolduran caretta yavruları 26 saat sonra ,kumun içinde hareketsiz kalır ve sonrasında kumun yüzeyine tırmanır.

İçgüdüleriyle sabaha karşı ufuk çizgisini bularak ,denize doğru giden caretta yavrusu 24 saat boyunca yüzer.Yumurtalar karanlıkta olmalıdır ,çevrede ışık olursa carettalar deniz yerine bu ışık kaynağına gider.

Onların en önemli başka özelliği de yumurtadan çıktıkları ve dünyaya geldikleri kumsala ,yıllar sonra yeniden yumurtlamak için ,tekrar geri dönerler.

Boyları 150 cm e kadar uzarken ,kiloları 70-90 arasına kadar ulaşır.Ömürleri 25-30 yıl arasındadır.Yeni doğan yavruların cinsiyetleri ,tamamiyle kumun sıcaklığına bağlıdır.29 derece altındaysa erkek, 29 derece üzerindeyse yavrular dişi olur.

Küresel ısınma sebebiyle ,bir süre sonra yavru türleri ya tamamen erkek ya da tamamen dişi olma tehlikesi altındadır. İklim değişikliği sebebiyle ,yuvadan çıkış süresi 60 günden 47 güne düşmüştür. Sebebi ise ; kumların iklim değişikliği sebebiyle aşırı ısınması ,geceleri ise soğumamasıdır. Yuva içi ısının yüksekliği , yavruların zayıf olmasına ve hepsinin dişi olarak dünyaya gelmesine sebep olmaktadır.

Nesillerinin tükenme tehlikesine karşı carettaları korumak için biz insanlar neler yapmalıyız?

*Bölgedeki tüm turistleri çok iyi bilgilendirmeliyiz.Başta İztuzu ve Çıralı olmak üzere yavru bırakılan tüm plajlar ,akşam 20 den sabah 8 e kadar kapatılmalı ve yumurtlama döneminde insan aktivitesi en aza indirgenmelidir.

*Geceleri kumsalda ateş yakılmamalıdır.Şezlong ve şemsiye bulundurulmamalıdır.

*Denizlere çöp,pet şişe ,naylon poşet atılmamalıdır.

*Yapay ışıklandırma minimum düzeye indirilmelidir.

*Caretta yavrularına deniz ulaşması için, onları taşıyıp yardım edilmemelidir. Anne olduklarında aynı kumsala geri dönebilmeleri ve kumu algılayabilmeleri için bu şarttır.

Sonuç olarak; en az bizim kadar onların da yaşam hakları vardır ve onları korumak için elimizden geleni yapmalıyız.

Çıralı halkının da dediği ve her yere bu yazıyı astığı gibi ;

”PLAJLAR GÜNDÜZ İNSANLARIN,GECE İSE CARETTA CARETTALARINDIR”